Wraz z początkiem nowego roku szkolnego, we wrześniu 2021r. przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym nr 3 w Bydgoszczy ukonstytuowało się i zaczęło funkcjonować Specjalistyczne Centrum Wspierania Edukacji Włączającej (SCWEW). Powstało w wyniku nowych wyzwań oświatowych, koncentrujących się na zapewnieniu wysokiej jakości edukacji dla wszystkich uczniów, niezależnie do jakiej szkoły, czy przedszkola uczęszczają. Podstawowym, ale również innowacyjnym założeniem nowego modelu edukacji (edukacji włączającej) jest dzielenie się wiedzą i doświadczeniami nauczycieli i specjalistów placówek specjalnych z nauczycielami przedszkoli i szkół ogólnodostępnych w celu wspólnego poszukiwania jak najlepszych rozwiązań do zapewnienia każdemu dziecku sukcesów rozwojowych i edukacyjnych na miarę własnych możliwości. To grantowe przedsięwzięcie jest realizowane w ramach projektu pilotażowego prowadzonego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie pn. Pilotażowe wdrożenie modelu Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą (SCWEW).
Celem SCWEW jest udzielanie wsparcia przedszkolom i szkołom ogólnodostępnym w zakresie doskonalenia kompetencji kadry, zapewnienia uczniom możliwości pełnego rozwoju, z wykorzystaniem oferty edukacyjnej na każdym etapie kształcenia, uwzględniając ich indywidualne potrzeby i możliwości.
Do najważniejszych zadań Specjalistycznego Centrum Wspierania Edukacji Włączającej (SCWEW) należą:
- Konsultacje dla nauczycieli przedszkoli i szkół ogólnodostępnych w celu prawidłowego zdiagnozowania potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dzieci/uczniów
- Wspieranie tychże nauczycieli w zakresie pracy z grupą zróżnicowaną, właściwego doboru podręczników, dostosowania programów, skutecznych metod pracy oraz doboru i obsługi specjalistycznego sprzętu
- Prowadzenie bądź współprowadzenie specjalistycznych zajęć oraz lekcji otwartych w placówkach ogólnodostępnych lub w SCWEW.
- Działania doradczo – szkoleniowe w zakresie podnoszenia kompetencji kadry i pracowników szkół i przedszkoli.
- Organizowanie specjalistycznych szkoleń i warsztatów oraz umożliwianie dokształcania we współpracy z placówkami doskonalenia nauczycieli
- Wypożyczanie podręczników, sprzętu specjalistycznego, pomocy dydaktycznych oraz udostępnianie materiałów edukacyjnych do pracy z dziećmi i uczniami ze zróżnicowanymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi.
- Współpraca z podmiotami uczestniczącymi w procesie rozpoznawania potrzeb i udzielania pomocy dzieciom i ich rodzinom: poradniami psychologiczno – pedagogicznymi, jednostkami ochrony zdrowia, placówkami realizującymi pomoc społeczną i pomoc rodzinie oraz instytucjami i organizacjami pozarządowymi.
Nowatorskie, a wręcz pionierskie działania SCWEW będą aktywnie wspierały model edukacji włączającej, która bazuje na przekonaniu, że wszyscy uczniowie w szkole mają zapewnione warunki do nauki i rozwoju, uwzględniające ich indywidualne potrzeby i możliwości, a nauczyciele są przygotowani do prowadzenia zajęć w grupie zróżnicowanej.
Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
Struktura organizacyjna SCWEW w Bydgoszczy:
Aleksandra Kotecka – lider zespołu
Jolanta Wierzbińska – ekspert ds. edukacji włączającej
Anna Bonisławska - specjalista ds. edukacji włączającej
Krzysztof Nowaczyk - ekspert ds. informacji i ewaluacji
Tadeusz Rybski - ekspert ds. technologii wspomagających
oraz
8 koordynatorów ds. edukacji włączającej i współpracy ze SCWEW w bydgoskich placówkach ogólnodostępnych:
Przedszkole nr 11
Przedszkole nr 20
Szkoła Podstawowa nr 10
Szkoła Podstawowa nr 27
Szkoła Podstawowa nr 66
Technikum nr 4 w Zespole Szkól Chemicznych
Branżowa Szkoła I stopnia nr 5 w Zespole Szkół Drzewnych
VII Liceum Ogólnokształcące
W kolejnym etapie działania zespół SCWEW skupił się na rozpoznawaniu potrzeb i możliwości w zakresie edukacji włączającej w obszarze swojego działania, czyli w 8 bydgoskich, ogólnodostępnych placówkach oświatowych. W kontekście uzyskanych informacji z „Arkuszy wstępnej diagnozy przedszkola/szkoły ogólnodostępnej” powstał uszczegółowiony „Arkusz pogłębionej diagnozy przedszkola /szkoły ogólnodostępnej”. Został on przesłany do placówek, których zadaniem będzie określenie najistotniejszych trudności i oczekiwań. Na bazie analizy wstępnych diagnoz 8 bydgoskich placówek stwierdzono największe deficyty i trudności w pracy w grupach zróżnicowanych z dziećmi:
- ze spektrum autyzmu, w tym z zespołem Aspergera
- z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim
- z zaburzeniami słuchu
- ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania (dysleksja, dysgrafia i dysortografia)
Wyniki te wraz z efektami pogłębionej diagnozy przedszkola/szkoły ogólnodostępnej posłużą do wypracowania planu i modelu najbliższych działań SCWEW oraz konkretnej i sprecyzowanej realizacji wsparcia.
Dla efektywnej działalności wspierającej edukację włączającą opracowany został model umiejscowienia SCWEW w strukturze współpracujących z nim podmiotów. Do nadrzędnych partnerów wspierających zaliczamy w szczególności organ prowadzący placówki oświatowe czyli Miasto Bydgoszcz oraz Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy.
Ważne i godne podkreślenia jest także wypracowanie partnerskich porozumień dotyczących realizacji zadań wspomagających SCWEW przez Miejski Ośrodek Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy oraz Poradnie Psychologiczno – Pedagogiczne nr 1 i nr 2.
Istotną rolą współpracy z MOEN w Bydgoszczy będzie między innymi: wykorzystanie doświadczenia nauczycieli konsultantów, specjalistów i doradców metodycznych w prowadzeniu szkoleń, konsultacji metodycznych oraz poszukiwania rozwiązań poszerzających ofertę konkretnego wsparcia w ramach SCWEW. W zakresie współpracy z Poradniami w Bydgoszczy, liczymy na udział specjalistów między innymi w diagnozach indywidualnych uczniów, rozpoznawaniu potrzeb i możliwości uczniów oraz pomocy w planowaniu i realizacji celów terapeutycznych.
Równolegle odbywają się rozmowy z dyrektorami szkół i szkolenia rad pedagogicznych w zakresie rozumienia edukacji włączającej.
Krzysztof Nowaczyk,
SOSW nr 3, Bydgoszcz
