Jak reagować na cyberprzemoc. Informacje dla Rodziców.

Kilka lat temu słowo cyberprzemoc było nieznane. Wiąże się ono z nowymi technologiami, które weszły już do naszego życia na stałe. W powszechnym rozumieniu oznacza ono rodzaj przemocy z wykorzystaniem różnych technologii informacyjnych, jak np.; poczta elektroniczna, czaty, komunikatory, strony internetowe, blogi, serwisy społecznościowe itd. Młodzież, a nawet dzieci, chętniej niż dorośli, korzystają z tych nowych technologii. To one mają czas i ochotę surfować po Internecie, nawiązywać nowe kontakty, komunikować się on - line. Są też bardzo często narażone na akty przemocy, które przyjmują różne formy: nękanie, straszenie, szantażowanie z użyciem sieci, publikowanie lub rozsyłanie ośmieszających, kompromitujących zdjęć, filmów oraz podszywanie się w sieci pod kogoś wbrew jego woli.

Często nawet Rodzice nie wiedzą co przeżywa dziecko, zamknięte w swoim pokoju, samotnie próbujące poradzić sobie z aktem przemocy. Jedna trzecia ofiar (badania Juvonen 2008r) woli nie mówić o swoich problemach nikomu dorosłemu w obawie, że gdyby wszystko wyszło na jaw, mogłaby stracić dostęp do Internetu i do telefonu komórkowego. Często po objawach rodzice zauważają, że dzieci coś przeżywają: są bardziej drażliwe lub zamknięte w sobie, nie chcą chodzić do szkoły lub już wagarują, nie chcą rozmawiać, obniżają się oceny, tracą zainteresowanie dodatkowymi ulubionymi zajęciami.           

Rodzicu nie zwlekaj, zaproś dziecko do rozmowy, powiedz, że się martwisz, że chcesz pomóc, ale nie wiesz co się dzieje. To ważne, aby dziecko poczuło wsparcie bez krytycznych słów, że może to jego wina, bo przecież oczekuje, że pomożesz.

Najważniejszą rzeczą jest, aby zarejestrować dowody. W zależności od zastosowanej technologii reaguj następująco:

• Telefon komórkowy

Nie kasuj wiadomości. Zapisuj wszystkie zarówno tekstowe jak i nagrane na pocztę głosową w pamięci telefonu

• Komunikatory

Niektóre serwisy pozwalają na zapisywanie rozmów. Możesz np. skopiować rozmowę, wkleić do dokumentu Word ( lub innego edytora tekstowego), zapisać i wydrukować.

• Strony serwisów społecznościowych WWW

Aby zachować kopię materiału, który widzisz na ekranie, wciśnij jednocześnie klawisze Control i Print Screen, a następnie wykonaj operację „Wklej” w dokumencie Word.

• Czat

Podobnie jak w przypadku stron WWW, jeśli chcesz zachować kopię materiału, który widzisz na ekranie, wciśnij klawisze Control i Print Screen, a następnie wykonaj operację „Wklej” w dokumencie Word. Możesz też po prostu wydrukować interesującą cię stronę.

• E-mail

Wydrukuj wiadomość. Zachowanie w całości wiadomości, a nie tylko samego tekstu jest bardziej pomocne, ponieważ zawiera informacje o jej pochodzeniu.

W przypadku dzieci i młodzieży sprawcami przemocy są najczęściej koleżanki i koledzy ze szkoły bądź z innych miejsc, gdzie dzieci przebywają (klub sportowy, kółko zainteresowań np. w MDK-u). Gdy sprawca cyberprzemocy jest znany i jest on uczniem szkoły, należy natychmiast powiadomić pedagoga szkolnego, pełniącego rolę koordynatora działań wychowawczych wobec uczniów wymagających szczególnej uwagi, i który powinien podjąć dalsze działania wraz z wychowawcą i dyrektorem szkoły.

W sytuacji, gdy sprawca jest nieznany, należy powiadomić policję poprzez zgłoszenie wniosku o nękanie lub naruszenie dóbr osobistych lub o innej formie przemocy.

Nie pozostawiaj dziecka samego, wspieraj go i poradź mu, aby:

• nie utrzymywał kontaktu ze sprawcą, nie odpowiadał na maile, na telefony itp.
• nie kasował dowodów: e-maili, SMS-ów, MMS-ów, zdjęć, filmów,
• zastanowił się nad zmianą swoich danych kontaktowych w komunikatorach, zmianą adresu e-mail, numeru telefonu komórkowego itp.
• jeśli korzysta z komunikatora, to ustawił go tak, żeby nikt z poza listy kontaktów nie mógł się z nim połączyć.

Bardo ważną rolę w przeciwdziałaniu cyberprzemocy pełni najbliższe otoczenie dziecka. Rodzice i nauczyciele powinni podejmować działania profilaktyczne i szybko interweniować w sytuacji, gdy zachodzi podejrzenie, że dziecko jest ofiarą lub sprawcą przemocy w sieci. W celu przeciwdziałania problemowi cyberprzemocy i innym zagrożeniom związanym z korzystaniem przez dzieci z mediów elektronicznych w lutym 2007 r w ramach kampanii Dziecko w Sieci powołany został projekt Helpline.org.pl. Pod adresem www.helpline.org.pl oraz bezpłatnym numerem telefonu 0 800 100 100 mogą uzyskać bezpłatną pomoc dorośli, jak i dzieci i młodzież.

                                                                                                                      Danuta Łaska

Artykuł powstał na podstawie informacji jakie uzyskała autorka podczas udziału w Międzynarodowej Konferencji Bezpieczeństwo Dzieci i Młodzieży w Internecie, organizowanej przez Fundację  Dzieci Niczyje oraz literatury:
- Cyberprzemoc. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania i praktyka. Nr 1 (26) 2009
- Jak reagować na cyberprzemoc. Biblioteka programu „Dziecko w sieci”.