Rodzic moim doradcą

Rodzina jest głównym środowiskiem oddziałującym na dziecko. Powinna zapewnić mu warunki do rozwoju i prawidłowej socjalizacji, zaspokojenie potrzeb zarówno pierwotnych jak i wtórnych. W niej rodzą się pierwsze więzi społeczno-emocjonalne.
W ważnych momentach życia to właśnie w rodzinie szukamy wsparcia, zrozumienia i pomocy. Wybór dalszej drogi kształcenia jest niewątpliwie tym czasem, kiedy dziecko boryka się z problemem, często pierwszej, tak ważnej, życiowej wręcz decyzji.
Kochający rodzice chcą wspierać swoje dzieci, pomagać aby miały "dobrze w życiu" i "nie musiały ciężko pracować". Niestety w zależności od charakteru rodzica i postawy jaką preferują mogą popełniać oni, często nieświadomie, błędy. Rodzice chcą wybierać za dziecko ponieważ wiedzą lepiej. Mogą się tu ujawnić dwie postawy: stawiania zbyt wysokich wymagań, nieadekwatnych do możliwości dziecka lub wręcz przeciwnie słaba motywacja dziecka i zaniżanie jego możliwości, "bo i tak sobie nie poradzi".
Rozwój gospodarki wolnorynkowej spowodował powstawanie małych rodzinnych firm, tym samym ich właściciele - rodzice widzą swoich następców i przyszłość firmy w swoich dzieciach, dokonując tym samym często nieświadomego nacisku na dziecko, które nie chce zawieść rodziców. To przecież dla niego tak ciężko pracowali, zapewniając mu tym samym miejsce pracy.
Rodzice w zależności od własnego wykształcenia, często preferują dany typ szkoły. Biorąc pod uwagę tylko szkoły zawodowe, aby dziecko po dwóch/trzech latach nauki miało chociaż zawód, bo przecież po liceum nie ma nic. Spotkałam się też z postawa wręcz przeciwną - rodzice, którzy nie mieli możliwości kształcenia się w liceum (kiedyś będące wyróżnikiem klas wyższych) bez względu na możliwości edukacyjne dziecka chcą aby uczęszczało ono do liceum, bo nieodzownie kojarzy im się to z prestiżem, którego pragną dla swojego dziecka.
Trudności te potęgują się na terenach wiejskich, gdzie wiedza rodziców o możliwościach rozwoju zawodowego ich dzieci jest niejednokrotnie jeszcze mniejsza. Do tego dochodzi stres związany z dojazdami dziecka do szkoły lub zamieszkanie w internacie lub na stancji.
Nie mniej jednak, mimo braku kompetencji, to właśnie rodzice wywierają znaczny wpływ na wybór zawodu i szkoły przez dziecko. Ujawnia się tym samym potrzeba współpracy środowisk dydaktyczno-wychowawczych dziecka z jego rodzicami, także w zakresie orientacji i poradnictwa zawodowego, aby rodzice mogli stać się świadomymi doradcami swoich dzieci.
Anna Marzec
pedagog-doradca zawodowy

Literatura:

Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M., Psychologia rozwoju człowieka, PWN 1996.
Wojtasik B., Warsztat doradcy zawodu, aspekty psychologiczno-pedagogiczne, W-wa 1997.